Tiểu sử cụ Nguyễn Đình Chiểu

Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) là nhà thơ yêu nước, nhà nho tiết tháo, nổi tiếng với tác phẩm "Lục Vân Tiên" và nhiều bài thơ ca ngợi lòng yêu nước, chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp. Ông sinh ngày 1 tháng 7 năm 1822 tại làng Tân Thới, Gia Định (nay thuộc TP. Hồ Chí Minh). Xuất thân từ gia đình nhà nho, Nguyễn Đình Chiểu theo học ở Huế từ năm 1833 và đỗ Tú tài năm 1843.

Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu trải qua nhiều biến cố. Năm 1848, khi ra Huế dự thi, ông nhận tin mẹ mất và trở về quê chịu tang, trên đường về ông bị bệnh nặng và mù lòa. Dù gặp khó khăn, ông vẫn không ngừng học tập, dạy học và làm thuốc tại Gia Định, giúp đỡ nhân dân. Ông kết hôn với bà Lê Thị Điền và có cuộc sống giản dị ở quê vợ tại Cần Giuộc.

Nguyễn Đình Chiểu là người khởi xướng việc dùng văn thơ để phản ánh đạo đức, giáo dục nhân dân và lên án sự xâm lược của quân Pháp. Ông nổi tiếng với nhiều tác phẩm lớn, trong đó truyện thơ "Lục Vân Tiên" (1851) là kiệt tác văn học dân gian, ca ngợi lòng trung nghĩa và đạo đức. Tác phẩm "Dương Từ – Hà Mậu" và "Ngư Tiều vấn đáp nho y diễn ca" của ông thể hiện tư tưởng yêu nước sâu sắc. Đặc biệt, bài "Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc" ca ngợi sự hy sinh của các nghĩa sĩ trong cuộc kháng chiến chống Pháp, để lại dấu ấn đậm nét trong lịch sử văn học Việt Nam.

Ngòi bút của Nguyễn Đình Chiểu gắn liền với giai đoạn thực dân Pháp xâm lược Việt Nam. Ông đã làm nhiều bài thơ lên án sự tàn bạo của quân xâm lược và bày tỏ sự phẫn nộ đối với triều đình nhu nhược. Ngoài ra, ông còn viết nhiều bài văn tế các nghĩa sĩ, thể hiện lòng yêu nước, thương dân sâu sắc.

Cuối đời, Nguyễn Đình Chiểu về sống tại Ba Tri, Bến Tre. Dù mù lòa, ông vẫn tiếp tục dạy học, làm thuốc và sáng tác. Ông mất ngày 3 tháng 7 năm 1888, được an táng tại quê vợ ở Ba Tri. Tên tuổi của ông gắn liền với nhiều công trình tưởng niệm và con đường mang tên ông trên khắp Việt Nam, để lại di sản văn chương và tinh thần yêu nước mãi mãi.

Tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm:

• Lục Vân Tiên (1851): Truyện thơ Nôm nổi tiếng, ca ngợi lòng nhân nghĩa và trung nghĩa.
• Dương Từ – Hà Mậu (1854): Truyện thơ về quan niệm đạo đức và tình yêu nước.
• Ngư Tiều vấn đáp nho y diễn ca (1867): Tác phẩm về y thuật, lồng ghép tư tưởng yêu nước.
• Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (1861): Văn tế viết để ca ngợi các nghĩa sĩ chống Pháp.

Nguyễn Đình Chiểu không chỉ là một nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam mà còn là một biểu tượng của ý chí vượt qua nghịch cảnh. Ông bị mù nhưng vẫn nỗ lực học tập, dạy học và sáng tác, để lại cho đời những tác phẩm văn học giá trị về đạo đức, lòng yêu nước và tinh thần dân tộc.

Việc lấy tên Nguyễn Đình Chiểu đặt cho ngôi trường thể hiện sự tôn vinh không chỉ về mặt học thuật mà còn về tinh thần đạo đức mà ông để lại cho thế hệ sau. Đây là niềm tự hào cho các thế hệ học sinh và giáo viên, là động lực để không ngừng phấn đấu trong học tập và rèn luyện, góp phần xây dựng đất nước theo đúng những giá trị nhân nghĩa và kiên cường mà nhà thơ đã đề cao.

Chân dung cụ Nguyễn Đình Chiểu